OMS yemeje Azerubayijani na Tajikistan ko idafite malariya

Ibihugu cyangwa intara 42 byose bigeze ku ntambwe idafite malariya

amakuru1

Ishami ry'Umuryango w'Abibumbye ryita ku Buzima (OMS) ryemeje Azerubayijani na Tajigistan kuba barangije malariya mu turere twabo.Icyemezo gikurikira imbaraga zihamye, zimaze ibinyejana byinshi zo guhashya indwara ibihugu byombi.
Umuyobozi mukuru wa OMS, Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus yagize ati: "Abaturage na guverinoma za Azaribayijan na Tajigistan bakoze ibishoboka byose kugira ngo barandure malariya."Ati: “Ibyo bagezeho ni ikindi kimenyetso cyerekana ko, hamwe n'umutungo ukwiye ndetse n'ubwitange bwa politiki, kurandura malariya bishoboka.Ndizera ko ibindi bihugu bishobora kwigira ku bunararibonye bwabyo. ”
Icyemezo cyo kurandura malariya ni icyemezo cyemewe na OMS w’igihugu kitarangwamo malariya.Icyemezo gitangwa mugihe igihugu cyerekanye - gifite ibimenyetso bifatika kandi byizewe - byerekana ko urunigi rwo kwanduza malariya kavukire rw’imibu ya Anopheles rwahagaritswe mu gihugu hose nibura mu myaka itatu ishize.Igihugu kigomba kandi kwerekana ubushobozi bwo gukumira itangwa ry’itumanaho.

Ati: “Ibyo Azerubayijani na Tajigistan byagezeho byashobotse bitewe n'ishoramari rirambye ndetse n'ubwitange bw'abakozi bashinzwe ubuzima, hamwe no gukumira, gutahura hakiri kare no kuvura indwara zose za malariya.Akarere ka OMS mu karere ka Burayi ubu kegereje intambwe ebyiri zo kuba akarere ka mbere ku isi katarwaye malariya burundu, ”ibi bikaba byavuzwe na Dr Hans Henri P. Kluge, Umuyobozi wa OMS mu karere k'Uburayi.
Azaribayijan yatahuye ikibazo cyayo cya nyuma cy’indwara ya malariya yanduye mu gace ka Plasmodium vivax (P.vivax) mu mwaka wa 2012 na Tajikistan muri 2014. Hamwe n’itangazwa ry’uyu munsi, ibihugu 41 hamwe n’intara 1 byemejwe na OMS, harimo ibihugu 21 byo mu bihugu Intara y'Uburayi.

Gushora imari mubuzima rusange no kurwanya malariya

Ibikorwa byo kurwanya malariya muri Azaribayijan na Tajigistan byashimangiwe binyuze mu ishoramari ndetse na politiki y’ubuzima rusange byafashaga guverinoma, igihe, gukuraho indwara no gukomeza kwandura malariya.
Mu myaka irenga mirongo itandatu, guverinoma zombi zijeje ubuvuzi bw'ibanze ku isi hose.Bashyigikiye byimazeyo ingamba zatewe na malariya - harimo nk'urugero, ingamba zo gukumira nko gutera inkuta z'imbere mu ngo hakoreshejwe imiti yica udukoko, guteza imbere gutahura no kuvura indwara zose, no gukomeza ubumenyi n'ubushobozi bw'abakozi bose b'ubuzima bagize uruhare mu kurandura malariya.

Azerubayijani na Tajigistan byombi bifashisha uburyo bwo kugenzura malariya mu rwego rwa elegitoronike butanga amakuru ku gihe nyacyo kandi bigatuma hakorwa iperereza ryihuse kugira ngo hamenyekane niba ubwandu bwaho cyangwa butumizwa mu mahanga.Ibikorwa byiyongereyeho birimo uburyo bwibinyabuzima bwo kurwanya liswi, nk'amafi arya imibu, hamwe n’ingamba zo gucunga amazi yo kugabanya malariya.
Kuva mu myaka ya za 1920, igice kinini cy’ubukungu bwa Tajikistan kandi, ku rugero rutoya cya Azaribayijan, cyashingiye ku musaruro w’ubuhinzi, cyane cyane impamba n’umuceri byoherezwa mu mahanga.

Gahunda yo kuhira ubuhinzi mu bihugu byombi yagiye itera amateka malariya ku bakozi.Ibihugu byombi byashyizeho uburyo bwo kurinda abakozi b’ubuhinzi batanga uburyo bwo gupima malariya no kuvurwa ku buntu muri gahunda y’ubuzima rusange.
Abakozi bashinzwe kurwanya malariya bafite ubushobozi bwo guhita bapima, gusuzuma no kuvura abakozi banduye bafite imiti igabanya ubukana bwa virusi, no gukurikirana no gusuzuma ingaruka z’ibidukikije, entomologiya na epidemiologiya.Ibikorwa by'inyongera birimo gahunda yo gusuzuma buri gihe gukoresha imiti yica udukoko mu kurwanya virusi, gushyira mu bikorwa uburyo bwo gucunga amazi, no kwigisha abaturage kwirinda malariya.


Igihe cyo kohereza: Werurwe-29-2023